Plant breeding & biotechnology of agriculture
اصولاً اصلاح نباتات که بر پایه ی علم ژنتیک و بعضی علوم دیگر بنا نهاده شده علم جدیدی است ولی با سرعت بسیار زیادی نسبت به سایر رشته ها پیش می رود مخصوصاً رشته ی بیوتکنولوژی گیاهی که هر روز شاهد پیشرفت های جدیدی در این رشته هستیم. باتوجه به محدودیت منابع آب و زمین و نیز افزایش جمعیت جهان، برای تأمین محصولات کشاوزری مورد نیاز باید از علوم جدید اصلاح نباتات، بیوتکنولوژی گیاهی وسایر رشته های کشاورزی بهره برداری کرد. که بدون اغراق یکی از مطمئن ترین و مفیدترین راهها، اصلاح نباتات می باشد.
گرایش های مربوط به اصلاح نباتات درمقطع کارشناسی ارشد و دکتری چیست و کدام دانشگاه های کشور مبادرت به پذیرش دانشجو در مقاطع بالای این رشته کرده اند؟
درمقاطع کارشناسی ارشد و دکتری اصلاح نباتات چندین گرایش مثل اصلاح نباتات کلاسیک،اصلاح نباتات کاربردی، بیوتکنولوژی، مهندسی ژنتیک، بیوانفورماتیک و... راه اندازی شده و در آینده نیز گرایش ها و انشعابات جدید در دنیا بوجود خواهد آمد که در هر جامعه ای متناسب با نیازهای آن جامعه، فارغ التحصیلان مربوطه مشغول خدمت خواهند شد، در ایران هم تعدادی از دانشکده های کشاورزی رشته اصلاح نباتات را در سطح کارشناسی ارشد و دکتری دارند که روز به روز به تعداد آن ها افزوده می شود. در دانشگاه های تهران- تربیت مدرس- صنعتی اصفهان- شیراز- تبریز- ساری- گیلان- رازی کرمانشاه و شهرکرد دکترای این رشته وجود دارد.
فرق اصلاح نباتات با بیوتکنولوژی در چیست؟
اصلاح نباتات شامل روش های کلاسیک و کار بردی است که برای اصلاح گیاهان از نظر بسیاری از صفات ( چه کیفی و تک ژنی و چه چند ژنی ) به کار می رود و سابقه خیلی طولانی تری دارد، درحالیکه بیوتکنولوژی گیاهی علم جدیدی است که از شاخه ژنتیک مولکولی و بیوشیمیایی که محور کار آن تک ژنها و اثرات آنها ( بیشتر به صورت خصوصیات کیفی تک ژنی ) بوده و درمورد صفات چند ژنی هنوز باید تلاش های زیادی توسط محققین بیوتکنولوژی صورت گیرد. البته بیوتکنولوژی مکمل اصلاح نباتات است وبرای رسیدن به نتیجه مطمئن نهایی، مخصصین هر دو گرایش باید با هم تشریک مساعی کنند. با توجه به نیاز کشور ، هر دو این گرایش ها بسیار مفید هستند ولی شاید ادامه تحصیل در رشته بیوتکنولوژی و فعالیتهای تحقیقاتی در این گرایش بخاطر پر هزینه بودن و امکانات مورد نیاز اختصاصی ، فعلاً در همه دانشگده های کشاورزی امکان پذیر نباشد .
موقعیت شغلی رشته اصلاح نباتات و گرایش های وابسته به آن در ایران چگونه است و چه سازمان هایی فارغ التحصیلان این رشته را استخدام می کنند؟
در حال حاضر فارغ التحصیلان رشته اصلاح نباتات عمدتا در مرکز تحققات جهاد کشاورزی مثل موسسه اصلاح بذور یا مراکز اصلاح گیاهان زراعی محدودی ( چغندر قند، غلات، خرما، نیشکر، برنج، و دانه های روغنی ) جذب شده اند و با زیاد شدن فارغ التحصیلان این رشته لازم است توجه به بخش خصوصی و سرمایه داران به مزایا و منافع سرمایه گذاری در این زمینه جمع شود . هر چند رسیدن به مرحله سود آوری در این رشته نسبت به صنعت و امور خدماتی و واسطه گری دیرتر حاصل می شود ولی منافع آن سرشار بوده و رشته ای با برکت و خدا پسندانه است . در کشورهای پیشرفته در امر کشاورزی، بخش خصوصی نقش بسیار حیاتی در تولید ارقام اصلاح شده و گیاهان هیبرید دارند.